czyli A1 i C2 bez tajemnic
„Angielski mam na C1, a z hiszpańskiego chodzę teraz na kurs A2” – takie wypowiedzi można coraz częściej usłyszeć w rozmowach o nauce języków. Brzmi to trochę jak tajemny szyfr. Jeśli miałeś kiedyś jakiekolwiek wątpliwości dotyczące poziomów znajomości języka, odpowiedź prawie na pewno znajdziesz poniżej!
1. Co oznaczają te wszystkie literki i cyferki?
Są to symbole oznaczające skrótowo poziom znajomości języka obcego. Mówiąc najprościej: A to poziom początkujący, B to poziom średnio zaawansowany, a C to poziom zaawansowany. Każdy z tych trzech poziomów podzielony jest na dwa stopnie, 1 i 2. Składając to wszystko do kupy, mamy sześć poziomów: A1, A2, B1, B2, C1, C2.
Z każdym poziomem zaawansowania powiązany jest określony zestaw praktycznych umiejętności w pięciu kategoriach:
- rozumienie ze słuchu
- rozumienie tekstu pisanego
- prowadzenie rozmowy (tzw. interakcja)
- tworzenie wypowiedzi ustnych (tzw. produkcja)
- pisanie
Na przykład umiejętność czytania na poziomie A2 określona jest tak:
Potrafię czytać bardzo krótkie, proste teksty. Potrafię znaleźć konkretne, przewidywalne informacje w prostych tekstach dotyczących, życia codziennego, takich jak ogłoszenia, reklamy, prospekty, karty dań, rozkłady jazdy. Rozumiem krótkie, proste listy prywatne.
A umiejętność prowadzenia rozmowy na poziomie C1 w ten sposób:
Potrafię się wypowiadać płynnie i spontanicznie, bez zbyt widocznego namyślania się w celu znalezienia właściwych sformułowań. Potrafię skutecznie porozumiewać się w kontaktach towarzyskich i sprawach zawodowych. Potrafię precyzyjnie formułować swoje myśli i poglądy, zręcznie nawiązując do wypowiedzi rozmówców.
2. Po co tak kombinować? Nie wystarczą stare dobre określenia, jak „początkujący” czy „zaawansowany”?
W rozmowie z koleżanką w zupełności wystarczą. Jednak przy określaniu poziomu kursów językowych, podręczników, egzaminów, certyfikatów itp. powstawało często zamieszanie, bo pod tymi popularnymi określeniami każdy rozumie coś trochę innego.
Żeby zaprowadzić porządek, Rada Europy opracowała kilkanaście lat temu tzw. Europejski system opisu kształcenia językowego (po angielsku Common European Framework of Reference for Languages, w skrócie CEFR). Opisy poziomów (A1-C2) to element tego właśnie systemu. CEFR staje się z roku na rok coraz popularniejszy, choć stosowany jest niemal wyłącznie w Europie i w odniesieniu do języków europejskich.
3. Jak mogę zmierzyć swój poziom znajomości języka?
System CEFR jest o tyle wygodny, że swój poziom zaawansowania w dowolnym języku można określić samemu, bez żadnych specjalistycznych testów. W tym celu trzeba przejrzeć kryteria ustalone dla poszczególnych poziomów i zadawać sobie pytanie: czy potrafię to zrobić? Oto kilka stron, które pomogą Ci określić Twój poziom:
- Na początek możesz skorzystać z tej internetowej aplikacji. Wystarczy odpowiedzieć na kilkanaście pytań, a program określi Twój przybliżony poziom dla każdej sprawności. Szybko, ale też nie bardzo dokładnie.
- Na tej stronie znajdziesz bardzo czytelnie rozpisane poziomy dla każdej sprawności.
- Jeśli chcesz sięgnąć do źródła, to zajrzyj do tego pliku pdf. Znajdziesz tu kilka tabelek z oryginalnego dokumentu – zarówno ogólny przegląd poziomów, jak i rozpiskę poszczególnych sprawności oraz bardziej szczegółową analizę jakości wypowiedzi ustnych.
- Natomiast w tym dokumencie znajduje jeszcze bardziej szczegółowe zestawienie. Tylko dla tych, którzy naprawdę chcą zgłębić temat (i znają angielski).
4. Jak mam sam określić, na jakim poziomie mówię?
Skorzystaj ze stron, które podałem w poprzedniej odpowiedzi. To naprawdę nie jest skomplikowane. Ale jeśli wciąż masz wątpliwości, możesz skorzystać z tych filmików (musisz rozwinąć punkt „Examples of speaking tests”). Zostały one nagrane podczas egzaminów ustnych z języka angielskiego na poszczególnych poziomach, od A2 do C2. Zachęcam do obejrzenia, filmy dają naprawdę niezłe pojęcie o tym, jak wyglądają kolejne poziomy.
5. Czytam bez większego problemu książki, ale mam straszne problemy z mówieniem. Jaki mam poziom?
Poziomy dla każdej sprawności należy określać oddzielnie. Można mieć C1 z czytania, a B1 z mówienia, to zupełnie normalne. Oczywiście jeżeli różnice między sprawnościami są spore, warto pomyśleć nad ich wyrównaniem.
6. Jaki poziom wystarczy, żeby dogadać się za granicą?
Zależy, co rozumiesz pod określeniem „dogadać się”. Są osoby, które potrafią sobie dać całkiem nieźle radę po tygodniu nauki języka, czyli poniżej poziomu A1 – ale swobodną komunikacją bym tego nie nazwał. Poziomem, który pozwoli Ci w miarę swobodnie poradzić sobie z większością typowych sytuacji turystycznych jest B1. W opisie sprawności „interakcja” dla tego poziomu czytamy m.in.:
Potrafię sobie radzić w większości sytuacji, w których można się znaleźć w czasie podróży po kraju lub regionie, gdzie mówi się danym językiem.
7. Chcę mówić płynnie. Jaki poziom muszę osiągnąć?
Zależy, co dla Ciebie oznacza „płynnie”. Jeśli bezbłędnie, na poziomie podobnym do native speakerów, to musisz celować w poziom C2:
Potrafię bez żadnego wysiłku brać udział w każdej rozmowie czy dyskusji. Dobrze znam i odpowiednio stosuję wyrażenia idiomatyczne i potoczne. Wyrażam się płynnie, subtelnie różnicując odcienie znaczeń…
Ale poziom C1 to również płynność:
Potrafię się wypowiadać płynnie i spontanicznie, bez zbyt widocznego namyślania się w celu znalezienia właściwych sformułowań…
A jak się uprzeć, to i na poziomie B2 możemy mówić o pewnej płynności:
Potrafię się porozumiewać na tyle płynnie i spontanicznie, że mogę prowadzić dość swobodne rozmowy z rodzimymi użytkownikami języka…
8. Idę na kurs na poziomie B1. Co powinienem umieć?
B1 w opisie kursu oznacza, że taki poziom powinni osiągnąć uczniowie po jego zakończeniu. W praktyce więc rozpoczynając taki kurs, powinieneś być gdzieś na poziomie A2. Podobnie jest z podręcznikami. Jeśli na okładce podręcznika (takiego typowego, szkolnego lub kursowego) znajdziesz oznaczenie poziomu, oznacza to tyle, że taką znajomością języka będziesz mógł się pochwalić po jego solidnym przestudiowaniu.
Pamiętaj jednak, że nie ma żadnej instytucji, która by pilnowała, czy szkoły językowe albo autorzy podręczników poprawnie stosują oznaczenia. W praktyce więc niektóre obietnice autorów („Naucz się francuskiego błyskawicznie! W 30 dni do poziomu B1!”) są grubo przesadzone.
9. Zdaję za rok maturę. Do jakiego poziomu muszę dojść?
Poziomy CEFR w polskim systemie szkolnictwa wyglądają tak:
- A1 - egzamin szóstoklasisty
- A1/A2 - egzamin gimnazjalny (poziom podstawowy)
- A2/B1 - egzamin gimnazjalny (poziom rozszerzony)
- A2/B1 - matura (poziom podstawowy)
- B2 - matura (poziom rozszerzony)
- C1 – matura dla klas dwujęzycznych
Jeśli chodzi o popularne certyfikaty, to tu sprawa jest łatwiejsza, bo poziomy językowe coraz częściej pojawiają się w nazwie samego egzaminu. Oto kilka najpopularniejszych:
| angielski | niemiecki | francuski | hiszpański | rosyjski |
|---|
| A1 | | Start Deutsch 1 | DELF A1 | DELE A1 | |
| A2 | KET | Start Deutsch 2 | DELF A2 | DELE A2 | |
| B1 | PET | Goethe-Zertifikat B1 | DELF B1 | DELE B1 | TRKI-1 |
| B2 | FCE | Goethe-Zertifikat B2 | DELF B2 | DELE B2 | TRKI-2 |
| C1 | CAE | Goethe-Zertifikat C1 | DALF C1 | DELE C1 | TRKI-3 |
| C2 | CPE | Goethe-Zertifikat C2 (GDS) | DALF C2 | DELE C2 | TRKI-4 |
10. Ile czasu zajmuje osiągnięcie poziomu B2?
Cambridge ESOL, instytucja przyznająca certyfikaty znajomości języka angielskiego (FCE, CAE itp.), podaje, że do osiągnięcia poszczególnych poziomów potrzebna jest następująca liczba godzin nauki:
- A2: 180–200
- B1: 350–400
- B2: 500–600
- C1: 700–800
- C2: 1000–1200
Zbliżone wartości podaje Deutsche Welle dla języka niemieckiego i Alliance Française dla francuskiego. Warto pamiętać, że chodzi tu czas świadomej nauki (na lekcji, z podręcznikiem itp.), nie wszelkiego kontaktu z językiem (oglądanie telewizji, czytanie książek, rozmowa ze znajomymi).
Do takich szacunków podchodzę dość sceptycznie. Po pierwsze nie uwzględniają one różnic między uczącymi się, wynikających chociażby z pokrewieństwa języków. Wiadomo, że Holendrowi łatwiej jest nauczyć się angielskiego niż Polakowi, a Polakowi łatwiej niż Irańczykowi. Do tego dochodzą indywidualne predyspozycje do nauki języków. Po drugie nie można zapominać, że sama świadoma praca z podręcznikiem to nie wszystko. Do skutecznej nauki, zwłaszcza na wyższych poziomach, potrzebny jest częsty kontakt z żywym językiem. Po trzecie powyższy schemat nie uwzględnia faktu, że przechodzenie między „dolnymi” poziomami wymaga mniej wysiłku i czasu niż między „górnymi”. Dlatego traktuj te liczby bardziej jako ogólną wskazówkę niż wyrocznię.
Czy macie jeszcze jakieś inne pytania dotyczące tego systemu? Lubicie w ten sposób opisywać swoją znajomość języka, czy wolicie bardziej naturalne określenia? Napisz proszę parę słów w komentarzu!Etykiety: materiały i narzędzia
